CISek ohiko iritzi publikoari eta zerga-politikari buruzko inkesta egin du, espainiarrei zerga-ordainketei, zerga horiek zertarako erabiltzen diren jakiteari eta errenta-aitorpenei buruz galdetuz, besteak beste.
Herritarren % 78,9k uste du zergak ez direla bidezko ordaintzen, hau da, aberastasun handiena dutenek ez dutela gehiago ordaintzen, eta % 19,1ek, berriz, bidezko bilketa egiten dutela uste du.
% 43,1ek uste dute espainiarrak "ez oso kontzienteak baina arduratsuak" direla zergak ordaintzeari dagokionez, % 32,8k diote "nahiko kontzienteak eta arduratsuak" direla, eta % 6,3k bakarrik uste dute "oso kontzienteak eta arduratsuak" direla zergak ordaintzeari dagokionez.
Euren buruari buruz galdetuta, % 58,5ek uste dute beren burua “nahiko kontziente eta arduratsu” dela zergak ordaintzeari buruz, eta % 33,9k “oso kontziente eta arduratsu” dela.
Iruzurra, borroka eta zerga pedagogia
% 90,1ek uste dute zerga-iruzurra "asko edo nahiko asko" dagoela Espainian, eta % 8k bakarrik diote iruzur "gutxi edo oso gutxi" dagoela.
Herritarren arabera, zerga-iruzurraren ondorio nagusiak hauek dira: bidegabekeriak sortzen ditu, batzuek besteek ordaintzen ez dutena ordaindu behar baitute (% 35,4), zerbitzu publikoak eta gizarte-prestazioak finantzatzeko baliabideak murrizten ditu (% 24,7) eta zergak behar bezala ordaintzen dituztenak uxatzen ditu (% 19,9).
% 53,5ek uste dute Administrazioak ahalegin "gutxi edo oso gutxi" egiten duela zerga-iruzurraren aurka borrokatzeko. % 43,7k uste dute ahalegin "asko edo nahiko gutxi" egiten dituela.
Espainiarren % 79,5ek bat datoz "Ogasunari iruzurra egitea gainerako herritarrei iruzurra egitea" dela esatearekin.
% 18,6k uste dute gobernuak "asko edo nahiko asko" egiten duela zergak non gastatzen diren azaltzeko, % 79,2k "ahalegin gutxi edo oso gutxi" egiten duela dioten bitartean.
Zergak eta haien helmuga
Erantzuleen % 54,4k uste dute "zergak beharrezkoak direla Estatuak zerbitzu publikoak emateko", baina % 30,6k uste dute "zergak ordaintzera behartzen gaituen zerbait direla, trukean zer ordainduko duen jakin gabe", eta % 13,1ek uste dute zergak "aberastasuna hobeto birbanatzeko bitarteko bat direla".
Gainera, espainiarrek uste dute gobernuak baliabide oso gutxi bideratzen dituela etxebizitzara (% 84,5), % 80k uste du gutxi bideratzen dela zientzia eta teknologiaren ikerketara, eta % 77,1ek diote zerga oso gutxi bideratzen direla osasungintzara.
Bestalde, % 23,6k diote baliabide gehiegi bideratzen direla defentsara, % 13,8k langabezia-babesera eta % 13,2k obra publikoetara.
% 48,6k dio gobernuek beharrezko funtsak garraio eta komunikazioetarako bideratzen dituztela, % 46,5ek langabezia-prestazioetarako, eta % 44,3k gizarte segurantzarako eta pentsioetarako.
0tik 10era bitarteko eskalan, non 0k "zerbitzu publikoak hobetu, zergak beharrezkoak izan arren" esan nahi duen eta 10ek "zerga gutxiago ordaindu, zerbitzu publikoak murriztu arren", erantzuleek batez beste 4,48ko puntuazioa lortu zuten. % 18,1ek 0 puntu eman zuten, % 30,2k 5 puntu eta % 6,6k 10 puntu.
% 40,3k uste du gizarteak "asko edo nahiko asko" etekina ateratzen diola zerga eta ekarpenetan administrazio publikoei ordaintzen diegunarekin, eta % 58k, berriz, dio gizarte gisa "gutxi edo batere ez" dugula etekinik ateratzen ordainketa horietatik.
Gainera, % 62k uste du gobernuak "zergetan eta ekarpenetan ordaintzen dutena baino gutxiago" ematen diela, bost urteko ehunekorik altuena, 2022koarekin batera. % 26,5ek diote "gutxi gorabehera ordaintzen dutena bera", eta % 9,2k "ordaintzen dutena baino gehiago".
Espainiarren % 48,4k diote zerga asko ordaintzen dituztela, % 43k diote batez besteko zergak ordaintzen dituztela, eta % 6,9k bakarrik diote zerga gutxi ordaintzen dituztela.
Europarekin alderatuta, % 39,5ek diote zerga gehiago ordaintzen dituztela Espainian, % 28,6k uste dute zerga gutxiago ordaintzen dituztela, eta % 20,7k uste dute gauza bera ordaintzen dutela.
Zerga biltzeko metodoari dagokionez, % 63,3k uste du zuzeneko zergak bildu behar direla, hala nola pertsona fisikoen errentaren gaineko zerga (pertsonen eta enpresen diru-sarreretan edo ondarean oinarrituta), eta % 29k zeharkako zergak, hala nola BEZa (guztiei berdin eragiten dietenak).
Errentaren gaineko zergaren aitorpena
% 81,6k zerga aitorpena aurkeztu behar dutela adierazi dute; horietatik, % 34k kuota zor dute eta % 58,2k itzulketa.
Espainiarren % 23,9k diote zergak esleitzeko gizarte helburuetarako laukia markatu dutela, % 12,6k gizarte helburuetarako eta elizara, % 10,8k elizara, eta % 26,7k diote ez dutela lauki bat ere markatu.
% 76,8k uste dute “nahiko edo batere litekeena ez” dela beren zerga aitorpena berrikusiko dutena, eta % 17,7k, berriz, litekeena dela.
% 46,2k dio pertsona guztiek edo ia guztiek beren diru-sarrerak Ogasunari deklaratzen dizkiotela, % 31,1ek dio jende askok legezkotzat jotzen duela zergak aurkeztea, eta % 16,7k dio jende gutxik egiazki deklaratzen duela bere diru-sarrerak.
Diru-sarrerak ezkutatzeko arrazoiak
% 19,6k uste dute Ogasunari zor zaizkion zergak gehiegizkoak direlako dela, % 18,9k dio jendeak bere diru-sarreren zati bat ezkutatzen duela soldatak baxuegiak direlako eta dirua lortzeko beste modu batzuk bilatu behar dituztelako, eta % 17k aberastasun handiena dutenek zergak ordaintzea saihesten (edo gutxitzen) dutelako dela.
BEZa
% 37,1ek uste du "jende guztiak edo ia guztiek" deklaratzen dituztela beren diru-sarrera guztiak, % 28,6k uste du nahiko jendek egiten duela, eta % 24,9k dio "jende gutxik" deklaratzen dutela beren BEZ guztia.
Herritarren % 83k badakite Espainiako BEZ tasa orokorra % 21ekoa dela, baina % 16,5ek beste tasa batzuekin erantzun dute edo ez dakitela onartzen dute.
Desberdintasunak
% 49,4k uste du "desberdintasun handiak" daudela Espainian, % 42,6k dio "desberdintasun batzuk alderdi batzuetan" daudela, eta % 6,6k bakarrik uste du "desberdintasun gutxi" daudela.
Pertsonen egoera ekonomikoari dagokionez, 0tik 10era bitarteko eskalan, non 0ak esan nahi duen haien egoera ekonomikoa soilik "beren ahaleginaren, hezkuntzaren eta balio profesionalaren" araberakoa dela eta 10ak "familia-jatorriaren, harremanen edo zortearen" araberakoa dela, batez bestekoa 5,41 da. % 16,3k 0an kokatzen dute beren burua, % 17,4k 5ean eta % 12,8k 10ean.
Estatua eta Ekonomia
Espainiarren % 47,2k uste du "Estatuak bizitza ekonomikoan esku hartu behar duela, baina ekimen pribatua errespetatuz"; % 22,6k uste du "Estatuak ez duela bizitza ekonomikoan esku hartu behar, balizko desorekak zuzentzeko izan ezik", eta % 16,6k uste du "Estatuak bizitza ekonomiko guztian esku hartu behar duela". Beste % 9,8k uste du "Estatuak ez duela bizitza ekonomikoan esku hartu behar; ekimen pribatuaren esku utzi behar du".
Zerbitzu publikoak
% 76,2k onartzen dute zerbitzu publikoen funtzionamenduari buruz "oso edo nahiko maiz" hitz egiten dutela gertuko pertsonekin, eta % 22,6k, berriz, "gutxitan edo batere ez" egiten dutela diote.
Zerbitzu publiko batzuen funtzionamenduari dagokionez, espainiarren % 71,5ek uste dute justizia administrazioak "gutxi edo batere ez modu egokian" funtzionatzen duela, % 61,9k mendeko pertsonentzako laguntzaren funtzionamendu eskasa aipatzen dute, eta % 59,8k uste dute obra publikoak (errepideak, hondakin-uren araztegiak, etab.) ez direla ondo funtzionatzen.
Bestalde, % 51,9k dio garraio publikoa "oso edo nahiko" modu egokian funtzionatzen ari dela, baita herritarren segurtasuna ere (% 50,6), eta % 45,2k pentsioak kudeatzeko modua goraipatzen dute.
Jarrerak eta jokabideak
Espainiarrek nahiko pozik daudela diote, 0tik 10era bitarteko eskalan 7,8ko batez besteko puntuazioa emanez. Jendearekiko konfiantzari dagokionez, 0 "inoiz ez zara zuhurregi izaten" eta 10 "jende gehienarengan konfiantza izan dezakezu" izanik, inkestatutakoek 5,41eko batez besteko puntuazioa eman zuten.
Herritar on gisa jarrerei eta jokabideei dagokienez, inkestatuek gehien baloratzen dutena “pertsona arduratsua eta zintzoa izatea” da, batez beste 9,37rekin, ondoren “besteen iritziak errespetatzea, norberarenak desberdinak izan arren” (8,98) eta hirugarren postuan “legeak eta araudiak beti betetzea” baloratzen dute, 8,76rekin.
% 97,2k "ia ez da edo batere onartezina" iruditzen zaie eskubiderik ez duen gizarte-prestazio bat jasotzea (lanetik gaixotasun-baimena lortzeko gaixotasun-falta simulatzea edo ordaindutako lana egitean langabezia-prestazioak jasotzea), eta % 95,2k intolerantziatzat jotzen dute enpresa handi batek sozietateen gaineko zerga ordaintzea saihestu edo iruzur egitea.
Datu hauek eta beste batzuk uztailaren 7tik 16ra bitartean egindako ikerketa honetan bildu dira, 4.004 elkarrizketarekin.
Relacionados
- 23 JUL 2024