CIS - Centro de Investigaciones Sociológicas

• Osasun-laguntza Gizarte Segurantzako kotizazioen bidez finantzatzeari utzi zion 1997an.
• Herritarren % 38k hautematen dute ez dituztela zerbitzu berdinak jasotzen bizi diren autonomia erkidegoaren arabera.
• Osasun Barometroaren azken olatuaren arabera, osasun publikoaren sistemaren funtzionamenduaren balorazio orokorra 10etik 6,35 puntukoa da.

Osasun Ministerioak eta CISek 2024ko Osasun Barometroaren bigarren olatuaren emaitzak argitaratu dituzte, eta horien arabera, 1997tik osasun publikoa zerga orokorren bidez finantzatu den arren, biztanleriaren % 49k oraindik uste du osasun publikoa osorik edo zati batean langileen ekarpenekin finantzatzen dela, eta % 46,2k bakarrik dakite pertsona guztiek ordaintzen dituzten zergen bidez finantzatzen dela.

Emaitzek osasun publikoaren sistemaren funtzionamendua ere jorratzen dute, erabili den ala ez, eta adierazten dute herritarrek 10etik 6,35 punturekin baloratzen dutela.

Osasun Barometroa Soziologia Ikerketarako Zentroak (CIS) 1995etik urtero egiten duen ikerketa bat da.

Pertzepzio orokor honek 061 edo 112 larrialdi zerbitzuak eta ospitale publikoetan ingresatutako pazienteen arreta kokatzen ditu, 7,48 eta 7,22 punturekin, hurrenez hurren, baloraziorik altuena duten zerbitzu gisa.

Lehen mailako arretako kontsultek 6,34 puntu lortzen dituzte, eta arreta espezializatuko kontsultek 5,93 puntu. Lehen mailako arretako larrialdi zerbitzuek 6,36 puntu, eta ospitaleko larrialdi zerbitzuek 6,26 puntu.

Osasungintza: tratu berdina

2024ko edizioak osasun publikoan tratu berdintasunari buruz jendeak duen pertzepzioa jasotzen du hainbat faktoretan oinarrituta.

Erantzuleen gehiengoak ez du osasun-laguntzan diskriminaziorik hautematen sozioekonomia, adina edo nazionalitateagatik, baina % 38k uste du jasotako zerbitzuetan aldeak daudela bizilekuaren autonomia erkidegoaren arabera.

Bestalde, inkestatutakoen % 35ek teknologia berriak erabiltzeko gaitasuna osasun-laguntzarako sarbide berdintasunean eragiten duen faktore gisa aipatzen dute. Zentzu honetan, Barometroak agerian uzten du biztanleriaren % 40,1ek bere historia kliniko elektronikoetarako sarbidea duela, eta % 59,8k oraindik ez duela horretarako aukerarik. Horietatik, % 34,5ek ez dakite aukera hori, eta % 20,1ek ez dakite internet erabiltzen edo ez dute horretarako sarbiderik.

Osasun publikoaren ebaluazioa

Inkestatutakoen % 78,9k osasun publikoko sistemako lehen mailako arretako medikuarengana joan ziren aurreko 12 hilabeteetan. % 20,6 egun berean edo hurrengo egunean ikusi zituen lehen mailako arretako medikuak, eta gainerakoek batez beste 8,8 eguneko itxaronaldia izan zuten. Jasotako arreta % 82,2k positiboki baloratu zuten.

% 44,1ek osasun publikoko espezialista baten kontsulta izan dute azken 12 hilabeteetan, lehen mailako arretako medikuaren gomendioz (% 40,2) edo aurreko bisita batean espezialista batek eskatuta (% 56,3). Erabiltzaileen % 82,1ek positiboki baloratu dute jasotako arreta.

% 9,9k adierazi zuten azken urtean ospitale publiko batean ingresatu zirela: % 40,5ek ebakuntza edo proba diagnostikoetarako programatuta zeuden, eta % 54,2k premiazko gaixotasun edo osasun arazo batengatik; % 3,8k erditzeko ospitaleratu zituzten. % 85,4k positiboki baloratu zuten egonaldian jasotako arreta.

% 45,2k osasun publikoko larrialdi zerbitzu batera joan ziren. Horietatik, % 39,6k lehen mailako arretako zentro batera joan ziren, % 52,9k ospitale batera, eta % 6,7k 061/112 motako larrialdi zerbitzua erabili zuten. Osasun Sistema Nazionalaren larrialdi zerbitzuak erabili zituztenen % 75ek positiboki baloratu zituzten.

Osasun mentala

Osasun Barometroaren 2024ko edizioak lehen aldiz aztertzen ditu buruko osasun arazoen arretarekin lotutako alderdi batzuk. Erantzuleen % 19,2k adierazi dute azken 12 hilabeteetan osasun-profesional batengana jo behar izan dutela buruko osasun arazo edo estres psikologiko edo emozional batengatik.

% 50ek diote arreta batez ere osasun publikoaren bidez jaso dutela, % 43,4k osasun pribatuaren bidez eta % 2,4k bien bidez.

Lehenengoen artean, % 22,7k adierazi zuten hitzordua 30 egun baino gutxiagoan lortu zutela, % 44,4k 1 eta 3 hilabete artean, eta beste % 23,8k 3 hilabete baino gehiago behar izan zituzten artatzeko.

Osasun publikoan artatutako pertsonen % 79,8k bisitan jasotako arretarekin pozik zeudela adierazi zuten, eta % 46,3k espero baino arreta hobea jaso zutela adierazi zuten.