CIS - Centro de Investigaciones Sociológicas

• CISek egindako 2024ko Osasun Barometroaren lehen olatuaren arabera, % 40,5 Lehen Mailako Arretako zentro batera joan ziren.
• Lehen Mailako Arretako erabiltzaileek emandako balorazioa hiru puntu igo da, % 83,6ra iritsiz, eta itxaron-zerrendak okerrera egin dutela uste duten herritarren ehunekoa lau puntu baino gehiago jaitsi da.
• Biztanleriaren erdiak oraindik uste du osasun publikoa Gizarte Segurantzako kotizazioekin finantzatzen dela eta ez herritar guztiek ordaintzen dituzten zergen bidez.

2024ko Osasun Barometroaren lehen olatuak osasun publikoarekiko biztanleriaren gogobetetzean igoera txiki bat agerian uzten du, apirilean 10etik 6,26 puntura iritsiz, 2023ko aldi berean erregistratutako 6,14ko puntuazioa apur bat gaindituz.

Lehen Mailako Arretarekiko gogobetetasunak igoera txiki bat izan zuen, aurreko urteko 6,19arekin alderatuta 6,29 puntura iritsiz. Arreta espezializatua positiboa izaten jarraitzen duen arren, bere puntuazioa 5,95etik 5,86 puntura jaitsi da.

Bestalde, larrialdi zerbitzuak (7,51 puntu) eta ospitaleko arreta (7,14 puntu) dira osasun-sistemaren alderdirik baloratuenak.

Itxaron-zerrendei dagokienez, okerrera egin dutela uste duten herritarren ehunekoa lau puntu baino gehiago jaitsi da, % 39,2tik % 34,6ra.

Biztanleriaren % 50,1ek oraindik uste du osasun publikoa osorik edo zati batean langileen ekarpenekin finantzatzen dela, eta % 45,6k bakarrik dakite herritar guztien zergekin finantzatzen dela.

Lehen Mailako Arreta

Lehen mailako arretako zerbitzuen erabiltzaileen % 83,6k positiboki baloratzen dute jasotzen duten arreta. Ehuneko hori apur bat handitu da 2023ko % 80,4arekin alderatuta. Alderdirik baloratuenak erizaintzako eta mediku langileek transmititzen duten konfiantza eta segurtasuna dira (10etik 8,08 eta 7,87, hurrenez hurren).

Itxaronaldiei dagokienez, hitzordua eskatu zutenen % 25,1 lehen mailako arretako medikuak ikusi zituen egun berean edo hurrengo egunean, iazko inkestak baino bost puntu gehiago. Gainerakoek batez beste 8,3 eguneko itxaronaldia izan zuten, 2023ko 9,12 egunekin alderatuta. Gainera, iaz lehen mailako arretako laguntza behar izan zuten herritarren ia % 80 pertsonalki ikusi zituzten.

Espezialitateak

% 42,3k osasun publikoko espezialista baten kontsulta izan dute azken hamabi hilabeteetan, Lehen Mailako Arretako medikuak bidalita (% 37,2) edo aurreko kontsulta batean espezialistak hitzordua emanda (% 57,9).

Erabiltzaileen % 81,5ek positiboki baloratzen dute jasotzen duten arreta, 2023arekin alderatuta aldaketa esanguratsurik gabe (% 82,8). Erabiltzaileek gehien baloratzen dituzten alderdiak osasun arazoei buruz jasotzen duten informazioa eta medikuek ematen dieten konfiantza eta segurtasuna dira (7,74 eta 7,73, hurrenez hurren).

Ospitalean sartzea

% 10,1ek azken hamabi hilabeteetan ospitale publiko batean ingresatu izana adierazi zuten. % 40,3ri ebakuntza edo proba diagnostikoetarako programatuta zeuden; % 56,9ri premiazko gaixotasun edo osasun arazo batengatik; eta % 2,8ri erditze batengatik.

Ospitale publikoetako erabiltzaileen % 87,6k positiboki baloratzen dute egonaldian jasotako arreta. Alderdirik baloratuenak profesional ezberdinek emandako arreta dira (erizaintza, 8,46 puntu, eta medikuntza, 8,39 puntu).

Larrialdiak

Herritarren % 44,6k azken hamabi hilabeteetan osasun publikoko larrialdi zerbitzu batera joan direla aitortzen dute. Lehen mailako arretako zerbitzuek eskariaren % 40,5 izan zuten aldi horretan, ospitaleetako larrialdi zerbitzuek % 52,7, eta % 6,5ek 061/112 motako larrialdi zerbitzua erabili zuten.

Osasun Sistema Nazionalaren larrialdi zerbitzuak erabili dituztenen % 76,5ek positiboki baloratzen dituzte.

Berdintasuna

Aurten, 2024an, Osasun Barometroak galdera bat sartu zuen biztanleriaren pertzepzioari buruz osasun publikoan, hainbat alderditan oinarrituta.

Biztanleria orokorraren ia % 40k hautematen du zerbitzuak ez direla berdin jasotzen bizi diren autonomia erkidegoaren arabera, eta % 36k ere uste du tratua desberdina dela pertsonak teknologia berriekin duen erabileraren arabera.

Egoera sozioekonomikoa, edo zerbitzatutako pertsonen adina, dira tratu-berdintasun handiena hautematen den alderdiak.

Osasun mentala

Edizio honek, lehen aldiz, buruko osasun arazoen arretarekin lotutako alderdi batzuk ere aztertzen ditu. 2024ko apirilean, erantzuleen % 17,8k adierazi zuten osasun-profesional batengana jo behar izan zutela buruko osasun arazo edo estres psikologiko edo emozional batengatik.

% 46,3k osasun-sistema publikoan jaso zuten arreta, % 44,7k osasun-sistema pribatuan eta % 2,6k bietan. Osasun-sistema publikoan artatutakoen artean, % 40,1ek adierazi zuten batez ere psikiatria-espezialista batek artatu zituela, % 33,1ek familia-medikuak eta % 20,8k psikologo batek.

Osasun mentaleko arazoengatik profesional bati kontsulta egin ziotenen % 26k 30 egun baino gutxiagoan lortu zuten hitzordua; % 40k hilabete batetik hiru hilabetera arte ikusi zuten; eta beste % 26k hiru hilabete baino gehiago itxaron zuten kontsulta bat jasotzeko.

Osasun publikoan artatutako pertsonen % 78,9k bisitan jasotako arretarekin pozik zeudela adierazi zuten, eta % 49,0k espero baino arreta hobea jaso zutela adierazi zuten.

Txertoen onarpena.

Osasun Barometroak, lehen aldiz, galdera sorta bat ere sartu du biztanleria orokorraren artean txertoen erabileraren onarpen maila ebaluatzeko.

Txertoen onarpena handia da gure herrialdean, % 36,7k uste badu ere osasunean eragin kaltegarriak dituztela. Txertoen alderdi babesgarriei buruzko adostasun maila % 90etik gorakoa da, eta % 89,9k diote osasun-profesionalen gomendioak jarraitzen dituztela txertaketari dagokionez.

Teknologien ezagutza eta erabilera

Bolada honetan, Osasun Barometroak herritarrek osasun-sistemarekin elkarreragiteko teknologia digitalen erabilerari buruz ere galdetzen du.

Elkarrizketatuen % 55,9k adierazi zuten administrazio-prozedurak egiteko ziurtagiri elektronikoa zutela, eta % 0,9k bakarrik ez zekiten zer zen. Adierazle hau garrantzitsua da, NHSko historia kliniko interoperagarrira eta, kasu gehienetan, eskualdeko historia klinikoetara sartzeko, ziurtagiri elektroniko pertsonala behar baita.

% 38,5ek eskuratu dute beren historia kliniko elektronikoa, elkarrizketatuen % 61,5ek inoiz eskuratu ez dutenarekin alderatuta: % 32,2k ez zekiten aukera horren berri, eta % 19,3k ez dakite edo ezin dute Internet erabili.

Inkestatuen % 60,4k badaki osasun publikoko sistemak agindutako botikak beren autonomia erkidegotik kanpo jaso ditzaketela errezeta elektroniko interoperagarriaren sistemari esker, eta horien % 44,3k erabili dute zerbitzu hori.

Osasun Barometroa Osasun Ministerioak Ikerketa Soziologikoen Zentroarekin (CIS) lankidetzan 1993tik egiten duen iritzi publikoaren inkesta bat da. Ikerketaren oinarria den urteko inkesta Espainiako probintzia guztietako 18 urte edo gehiagoko pertsonekin egindako 7.800 etxeko elkarrizketa inguru da. Lehenengo olatua 2024ko apirilean egin zen, 2.576 elkarrizketarekin.

Prentsa oharrak